«آمدم ای شاه پناهم بده...»؛ قطعه شعری که سرنوشت شاعر و خوانندهاش را تغییر داد+ فیلم
تاریخ انتشار: ۳۱ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۸۷۶۳۹
مرحوم کریمخانی، خواننده قطعه «آمدم ای شاه» در گفتوگویی دلیل ماندگاری این قطعه را عنایت امام رضا(ع) عنوان کرد؛ اثری که برخی آن را «قطعهای از بهشت» توصیف کردهاند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایران اکونومیست، هنر متعالی همواره در طول تاریخ رسانهای برای انتقال مفاهیم و اندیشههای ناب معرفتی است و در میان تمام هنرها، شعر در جامعه ایرانی همواره بزرگترین رسالت را در این زمینه بر دوش داشته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در طول تاریخ شعر فارسی، کم نبودند شاعرانی که با این نگاه پا در میدان سخن نهادند. در این میان، بخش قابل توجهی از روشنگری بر عهده شاعران آیینی بوده که با الهام از مکتب حسینی، زبان را در خدمت گسترش معارف اهل بیت(ع) قرار دادند. مرحوم حبیبالله چایچیان متخلص به «حسان» از جمله این شاعران بود که نامش با قطعه «آمدم ای شاه پناهم بده» پیوند خورده است؛ قطعهای که سرنوشت شاعر و خوانندهاش را تغییر داد و برای همیشه در ذهن و زبان مردم، ماندگار کرد.
مرحوم حسان خود در گفتوگویی ماجرای سرودن این قطعه را اینطور تعریف کرده است: مادرم در آخرین لحظاتی که خدمتشان رسیدم، همیشه آن حال و هوای ارادت به چهارده معصوم(ع) را داشت و در همان حال که سکته کرده بود، دکتر را خبر کردیم. دکتر مشغول گرفتن نوار شد و وقتی خواست برود، متأسفانه مادرم سکته دیگری کرد. من به دکتر آن را اعلام کردم. دکتر خطاب به من گفت: «فردی که اینگونه سکته کند، کمتر زنده خواهد ماند!»
او در ادامه به ارادت مادرش به حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) اشاره و اضافه کرد: به هر حال دکتر راهی شد و من خدمت مادر برگشتم و به ایشان عرض کردم، شما آرزویتان چیست؟ ایشان گفت آرزوی من این است که یکبار دیگر حضرت رضا(ع) را زیارت کنم. این نکته را هم بگویم که راه رفتن ایشان خیلی سخت بود و حال خوبی نداشت و من دو بازوی مادر را میگرفتم تا بتواند یواش یواش حرکت کند. با هواپیما به سمت مشهد رفتیم. نمیدانم در ایام تولد حضرت رضا(ع) بود یا شهادت، حرم خیلی شلوغ بود. وارد شدن به حرم هم یقیناً مشکل و حتی برای مادرم غیرممکن بود، گفتم مادرجان! از همین جا سلام بدهی زیارت است. گفت: «ما قدیمیها تا ضریح را نبوسیم، به دلمان نمیچسبد.» گفتم: دل چسبیاش به این است که حضرت جواب بدهد. هرچه کردم، دیدم مادر قبول نمیکند.
خلاصه بازوی مادر را گرفته بودم و همینطور به سمت ضریح حرکت میکردیم؛ در همین حال دیدم که حال شعر برایم فراهم شد، من تمام توجهام را به شعر و الهامی که عنایت شده بود، دادم. دیدم زبان حال مادرم است نه زبان حال من! و شعر تا «تخلص» رسید. وقتی شعر به «تخلص» رسید، دیدم مادرم با آن ازدحام که آدم سالم نمیتواست برود، خودش را به ضریح رسانده بود و داشت ضریح را میبوسید و من هم ضریح را بوسیدم و این شعر در حقیقت زبان حال مادرم در آخرین لحظات عمرش است:
آمدم ای شاه پناهم بده
خط امانی ز گناهم بده
ای حرمت ملجأ درماندگان
دور مران از در و راهم بده
ای گل بیخار گلستان عشق
قرب مکانی چو گیاهم بده
لایق وصل تو که من نیستم
اذن به یک لحظه نگاهم بده
ای که حریمت مَثل کهرباست
شوق و سبک خیزی کاهم بده
تا که ز عشق تو گدازم چو شمع
گرمی جانسوز به آهم بده ...
شعر مرحوم حسان، با صدای محمدعلی کریمخانی ماندگار شد. مرحوم کریمخانی که شب گذشته دار فانی را وداع گفت، این شعر را به پیشنهاد آریا عظیمینژاد اجرا کرد. به گفته او، چندین قطعه به صورت آزمایشی اجرا شد، اما در نهایت قطعه «آمدم ای شاه پناهم بده» مورد قبول واقع شد.
مرحوم کریمخانی که بیش از 30 سال مداح اهل بیت(ع) بود، در گفتوگویی درباره چگونگی ورودش به این عرصه گفت: 15 سالم بود، با هر مکافاتی که بود به مشهد رفتم. در آنجا یکی از مداحان مشهور مشغول خواندن بود و مردم نیز گوش میدادند. در همان حال و هوا، نجوایی با امام رضا(ع) کردم و گفتم که یا امام رضا(ع)! میشود من هم یک روز در ایوان شما مداحی کنم؟!
او درباره قطعه «آمدم ای شاه پناهم بده» و تأثیر معنوی که این اجرا بر زندگی او گذاشته است نیز توضیحاتی داد و افزود: قطعه امام رضا(ع) معروفترین کار من است. شاید 30-40 بار شعرهای دیگری را خواندم، اما در نهایت این شعر انتخاب شد. این قطعه زندگی من را دگرگون کرد. وقتی نگاه اهل بیت(ع) همراه کاری باشد، آن کار هیچگاه کهنه نمیشود.
مرحوم کریمخانی همچنین به اقبال مردم به این قطعه اشاره و اضافه کرد: کار من بعد از این اجرا، فقط اجرای قطعه امام رضا(ع) است. حتی عروسی هم میروم، مردم از من میخواهند که آن را اجرا کنم. میگویند ما اصلاً این مهمانی را برگزار کردیم که شما این سه خط را برای ما بخوانی.
به گفته مرحوم کریمخانی؛ ما همین شعر را در دستگاههای مختلف خواندیم و کار مناسبی از کار درنیامد. در دستگاه شور هم خواندم ولی باز هم نشد، تا اینکه در نهایت بهسراغ دشتی رفتیم. انتخاب دست خود امام رضا علیه السلام بود. این غلط است که من ادعا کنم که این کار را انجام دادهام. اگر خود امام رضا علیه السلام عنایتی نداشته باشند، من که سهل است، بزرگتر از من هم نخواهند توانست کاری انجام دهند و خدمتی به این آستان کنند. تعیین برنامه و تصمیمگیری باید با خود اهلبیت علیهم السلام باشد؛ چون قرار است برای خود ایشان کاری انجام بدهی، خودشان باید اجازه بدهند و فرصتی برای خدمت تو فراهم کنند.
رسول رهو، خواننده و مدرس، در گفتوگویی درباره ویژگیهای هنری قطعه «آمدم ای شاه پناهم بده» گفت: حس و حال عجیب شعر و آشنایی خواننده اثر با موسیقی دستگاهی، اصلیترین علت ماندگاری این کار درخشان است. هم شعر پیام خوبی دارد، هم خواننده دارای صدایی است که این صدا هم حس و حال عجیبی دارد و هم اینکه از جمله صداهای مرغوب و کمنظیر است. از سوی دیگر، قرار گرفتن آگاهی از موسیقی در کنار دیگر موارد، اثری درخشان خلق میکند که روح و جان مخاطب را تسخیر میکند.
منبع: خبرگزاری تسنیم
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: آمدم ای شاه پناهم بده مرحوم کریمخانی گفت وگویی امام رضا ع اهل بیت ع
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۸۷۶۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مرحوم مجتهدی غرب را میشناخت اما غرب زده و شیفته غرب نبود
به گزارش خبرنگار مهر، به مناسبت روز معلم ویژه برنامه استاد فلسفه و غرب شناس برجسته کریم مجتهدی با عنوان «یک عمر معلم» صبح امروز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با حضور محمدعلی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و محمدمهدی اسماعیلی وزیر ارشاد و اصحاب علوم انسانی برگزار شد.
محمدمهدی اسماعیلی در این مراسم گفت: بنده در دوره دکتری سال ۱۳۸۱ خدمت مرحوم مجتهدی بودم و دو نیم سال را نزد ایشان درس گرفتم. یک نکته جالب تاکید ایشان بر استفاده و پاسداری از زبان فارسی بود. به طوری که ما حتی برای دوره تحصیلی نمیتوانستیم از کلمه «ترم» استفاده کنیم. این در حالی است که ایشان دانش وسیعی در حوزه غرب و زبانهای لاتین داشت. بنده در روزهای پایانی عمرشان هم به دیدن شأن رفتم و همیشه به شاگرد ایشان بودن افتخار میکردم.
وی افزود: در سال ۹۲ و ۹۳ که هنوز مسئولیت اجرایی در دولت و وزارت خانه نداشتم وقت بیشتری در پژوهشگاه میگذراندم. خاطرم است یک بار وقتی از جلوی در اتاق ایشان رد شدم، رفتم داخل تا با ایشان سلام و علیکی داشته باشم، از من پرسیدند چه میکنی و گفتم در دانشگاه تهران تدریس میکنم. ایشان گفت بنشین تا برائت یکسری نکات معلمی را بگویم که باید یاد بگیری و در آن جلسه که حدود ۴۰-۳۰ دقیقه طول کشید به طور مفصل درباره اخلاق معلمی صحبت کردیم. بنده همیشه از ایشان درس گرفتم.
اسماعیلی ادامه داد: مرحوم مجتهدی تا آخرین لحظه کار معلمی را رها نکرد و از این جهت میتوان به ایشان لقب معلم همیشگی را داد. ایشان در کلاس درس دقت بسیاری داشتند، علاوه بر اینکه بسیار منظم و وقت شناس بودند. به طوری که هیچکس نمیتوانست سر کلاسهای ایشان دیر بیاید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: ایشان غرب را میشناخت اما غرب زده و شیفته غرب نبود، در عوض شیفتگی عمیقی به داراییهای ایران و سنت اصیل ایرانی-اسلامی داشت. مرحوم مجتهدی زنده است چون آثارش در بین هزاران دانشجو و اساتید وجود دارد.
کد خبر 6092085 سارا فرجی